.
İÇERİK  
  Ana Sayfa
  İletişim
  KAYNAK KULLANIMI HAKKINDA...
  EPHRAIM KISHON- Yazar
  HALE KUNTAY - Çevirmen
  KISHON USULU ROMEO JULIET
  ROMEO ve JULİET -III.PERDE V. SAHNE
  ŞARKI SÖZLERİ
  KISA KISA
  MERAKLISINA SEÇME ROMEO JULIET'LER
  "TARLA KUŞUYDU JULIET" OYUNU ÜZERİNE
  TARLA KUŞU VE BÜLBÜL
  LUCRETIA
  RAPE OF LUCRECE
  MEKANLAR
  ELIZABETH DÖNEMİ LİRİK ŞİİRLERİ
  TÜM ZAMANLARIN YAZARI
  SHAKESPEARE'S STRATFORD
  PORTRAITS OF SHAKESPEARE
  KATOLİK İNANCINDA EVLİLİK
  AŞKIN HALLERİ
  AŞK VE EVLİLİK: ÇOĞALMANIN DÜŞÜNYAPISI
  YAHUDİLİKTE EVLİLİK VE BOŞANMA
  EVLİLİK VE AİLE
  SEKS VE İLİŞKİ
  İTALYAN MUTFAĞI VE MAKARNA
  YEMEKLERİN TOPLUMSAL İŞLEVLERİ
  YEME VE CİNSELLİĞİ DÜZENLEYEN LİMBİK SİSTEM
  FREUD'TAN..
  KUTSAL EVLİLİĞİN KAYNAKLARI
  AŞK UZERİNE MARAZÎ BİR DENEME DAHA
  PSİKİYATRİK AÇIDAN EVLİLİK VE CİNSELLİK
  SHAKESPEARE' DE EROTİK ÖGELER
  SHAKESPEAR'İN OYUNLARINDA SİYASET
  YEME EYLEMİ VE CİNSEL UYARICILAR İLİŞKİSİ
  SHAKESPEARE' İN HAYATTAYKEN YAPILAN TEK PORTRESİ
  OYUN HAKKINDA GÖRÜŞLER



																							
YEME VE CİNSELLİĞİ DÜZENLEYEN LİMBİK SİSTEM

LIMBIK SISTEM

 



         Limbik sözcügü latincede ‘sinir’ anlamina gelir. Beynimizin evrim sürecinde yeni yapilandirilmis beyin kabugu’nu (korteksi) olusturan frontal, parietal ve oksipital loblarin altinda bir kivrim seklinde limbik sistem yer alir. Bu sistemde singulat girus, hipotalamus, hipokampus ve amigdal sinir hücreleri gruplariyla infra orbital frontal bölgeler bulunur.

         Limbik sistem deyimi anatomik olarak diensefalon ile telensefalon arasında yer alan bazı oluşumları belirtir. İşlevsel olarak bu yapılar dış dünya ile içrel yanıtların birleşmesini sağlar. Bu özelliği ile öğrenmede önem taşır. 

   Major limbik sistem yapıları hipokampus, parahipokampal alan, girus singuli, subkallozal oluşumlar, amygdala, septum, ön talamik çekirdekler, hipotalamus ve sistemi bağlayan major yollardan oluşur.  Amygdala'nın duyusal korteks ile hipotalamus arasında bir kapı, köprü veya yol kavşağı olduğu düşünülmektedir.

   Limbik sistem temporal lob, frontal lob ve otonomik sinir sistemi ile yakından ilgilidir.  Hipotalamus limbik  sistemin temel yapısıdır. Optik kiazmanın arka üstünde talamusun altında, pituiterin üstünde yer alan birçok çekirdekten oluşur. Hipotalamus üçüncü ventrikülün yan duvarının bir kısmını ve tabanını oluşturur. Hipotalamusun otonomik deşarj ve pituiter işlevde düzenleyici bir görevi vardır.  Isı regülasyonu, açlık ve susuzluk gibi birçok bedensel işlevi kontrol eder. Limbik sistemin işlevleri arasında yüksek kortikal merkezlerden gelen dürtülerin işlenmesi de bulunur.  Limbik sistemin duygular üzerinde de önemli rolü vardır.

   Medial limbik devre ve bazolateral limbik devre limbik sistemin önemli devreleridir. Bu devreler limbik sistemi oluştururlar. Buna viseral beyin de denir.  Limbik sistem devreleri alt düzeyleri önemli ölçüde etkiler, beyin sapı üzerinde düzenleyici işlevi vardır. Her iki devrenin içrel bağlantıları da vardır. Bazolatereal limbik halka özellikle üst düzey bağlantıları içerir. Sensoriel ve frontal kortekse bağlanır.

   Sensoriel korteks, limbik sistem aracılığı ile yaşantılarımıza bağlı duyusal bilgiler, iç dünyamızdaki duygular ve dürtülerle bağlantıları gerçekleştirir.

   Limbik sistemin irritatif lezyonları varsanı, cinsel dürtüde değişme, korku, öfke ve saldırganlık gibi psikiyatrik belirtilerin olduğu psikomotor nöbetlere neden olur. Hipokampal lezyonlar bellek bozukluklarına neden olur. Korsakoff psikozunda lezyon buradadır. Olgularda yakın bellek bozukluğu yanında konfabulasyon olur. Bazı araştırıcılar bazı epizodik psikozların limbik sistem gibi bazı beyin alanlarının disritmisine bağlı olduğuna inanmaktadırlar. 

   Limbik ön beyindeki nöron dejenerasyonunun Alzheimer hastalığındaki kolinerjik yetersizlikten sorumlu olabileceği düşünülmektedir.

         Limbik sistemimizin iyi çalismasi, güne baslarken heyecanimizi arttirir ve bizi cesaretlendirir. Biyolojik ritmimizi (saglikli bir uyku, iyi bir istah vb.) düzenler. Bu fonksiyonlari sayesinde moral düzeyimizin yüksek, duygularimizi, heyecanlarimizi ifade etme becerimizin yeterli olmasini saglar. Bu yetiler insanin sosyal iliski kurma, baska insanlara,amaçlara baglanma istegi saglamasi sayesinde kendilerini iyi hisetmelerini saglar.;

 

LİMBİK SİSTEMİN İŞLEVİ

Uyku, açlik, susuzluk, cinsellik gibi bedensel islevlerin düzenlenmesinde limbik sistemin yeri çok önemlidir. Limbik sistem ve özellikle de bu sistemde yer alan hipotalamus, bizim gün içerisinde karsilastigimiz olaylarin yarattigi duygu ve heyecanlari beden diline çeviren bir çevirmen gibidir.
Hipotalamusun ön bölümü parasempatik sinir sistemi araciligiyla, vücüdumuza sakinlestirici, gevsetici sinyaller gönderir. Hipotalamusun arka bölümü ve özellikle amigdal sinir hücreleri grubuysa, hosumuza gitmeyen, insani tehdit

eden, kaygilandiran, korkutan durumlar karsisinda sempatik sinir sistemi araciligiyla çarpinti, yüz kizarmasi, titreme, gerginlik, gibi anksiyetenin fiziksel belirtilerini ortaya çikaran sinyaller gönderir. Ayrica es zamanli olarak, amigdal hücre grubunda sakli ve bastirilmasi güç korku/kaygi veren bellek izleri de böyle bir durumda canlanir. Panik atak sirasinda yasanan fiziksel belirtilere bu nedenle ölüm korkusu ve katlanilmasi güç kötü bir sey olacagi korkulari eslik etmektedir.


Beynimize çevreden gelen 4 duyu organinin islevleriyle (görme, isitme, dokunma ve tat) algiladigimiz uyaranlar daha önce anlattigimiz gibi talamus’a gelip orada filtre edildikten sonra ilgili beyin bölgesine yönlendirilir. Oysa koku duyusunun tasiyici sinir hücreleri, direk limbik sisteme baglanir. Bu nedenle hiç bir filtre isleminden geçmeden limbik sistemde isleme giren koku duyusunun duygular üzerinde güçlü etkisi vardir. Kötü kokular yogun bir rahatsizlik duygusu yaratirken, hos kokular özellikle limbik sistemi uyararak güçlü cinsel çekim yaratabilir. Bu milyarlarca dolarlik  parfüm endüstrisindeki sürekli gelisim ve rekabeti de açiklar.

         Limbik sistemin diger bir ilginç  özelligi, kadinlarda erkeklere göre daha büyük olmasidir. Bu nedenle kadinlar, erkeklere göre daha fazla duygulariyla hareket edebilir ve duygularini daha basarili bir sekilde ifade edebilirler. Bu, kadinlara sosyal iletisim kurma becerisi gerektiren halka iliskiler, pazarlama, insan kaynaklari vb. Islerde basari kazandirirken, sosyal yönden baglanma yetileri nedeniyle annelik duygusu, bakim verme gibi fedakarlik gerektiren görevlerin üstesinden gelmelerini saglar. Anaerkil veya ataerkil dünyanin hiç bir toplumunda çocuklara bakim veren birincil insanlar erkekler degildir.

Yine kadinlarda limbik sistemin daha büyük olmasi, kokuya duyarliliklarini arttirir. Hamilelik döneminde kadinlar bunu çok somut bir sekilde fark edebilirler. Evrimsel açidan bu, kadinin dogum sonrasi bebegini tanimasi açisindan çok fonksiyonel bir özelliktir.

Limbik sistemin farkliliginin yarattigi avantajlarin yaninda, kadinlar erkeklere oranla duygu ve heyecan güdüleri açisindan daha duyarli olduklari için, depresyona 3 kat daha fazla yatkindirlar. Yine kadinlar için, adet öncesi sendrom (premenstural sendrom), dogum sonrasi depresyon (post partum depresyon), menapoz öncesi (premenopozal dönem) gibi biyolojik ritmimizi düzenleyen limbik sistem ve hipotalamusu etkileyen hormonal degisiklikler döneminde basta depresyon olmak üzere ruhsal bozukluklarin riski artmaktadir.

         Yukarida aktardigimiz uyku, açlik, susuzluk, cinsellik gibi temel dürtülerimizi ve heyecanlarimizi düzenleyen limbik sistemin komsu oldugu daha gelismis kortikal beyin bölgeleriyle özellikle, akilci düsünme, analiz etme, problem çözme gibi fonksiyonlari olan prefrontal korteksle yogun baglantilari ve karsilikli bilgi akisi mevcuttur. Limbik sistemdeki asiri aktivite sonucu beynin prefrontal bölgesinde yer alan bu fonksiyonlari baskilanabilir ve özellikle beynin baskin olan sol yarimküresinde prefrontal loblarda aktivite azalmasiyla birlikte depresyon görülebilir.

Özetle limbik sistemin fonksiyonlari:

Gün içerisinde heyecan ve motivasyonumuzu düzenlemek

Yogun duygulari yaratan anilarin depolanmasi

Uyku ve istah döngüsünü kontrol etmek

Sosyal iliski kurabilme, belli amaçlara ve insanlara baglanabilme ve motivasyonu olusturmak

Koku duygusunun islenmesi

Libidonun (cinsel istek) düzenlenmesi

Özetle limbik sistem bozukluklari:..........................

Gerginlik ve depresyon

Olumsuz düsünce ve olasiliklari algilamada artis

Motivasyon kaybi

Uyku istah sorunlari

Artmis veya azalmis cinsel istek

Sosyal izolasyon (geri çekilme, çekingenlik)

  

TARLA KUŞUYDU JULIET  
 


Shakespeare' in yüzyıllardır insanları gözyaşına boğan karakterleri Romeo ve Juliet, Ephraim Kishon' un yeni kurgusunda günlük yaşantı ve çığırından çıkmış bir evlilik içinde ele alınıyor. İntiharın eşiğinden döndükten sonra evlenip bir de çocuk sahibi olan "kıdemli aşıklar" kimsenin öngöremediği bir hayatı sürdürürler. Bu dünyanın yaratıcısı Shakespeare mezarında ters döner ve olaylara müdahale etmek üzere eve gelir.

Engin Alkan'ın rejisiyle Romeo ve Juliet öyküsüne farklı bir yerden baktıran ve çağdaş bir "klasik" olarak İ.B.B. Şehir Tiyatroları repertuarında yerini alan oyunda, öten tarla kuşu muydu bülbül müydü sorusunun cevapsızlığı altına “aşk nasıl bu hale gelir”in cevabı aranıyor.

Pişirilen yemeklerin buharlarının canlı icra edilen notalarla kaynaştığı iki saatlik şölende, tariflere uygun yapılmaya kalkıldığında hep tadı kaçmış, alışveriş listelerinde unutulmuş, akşam yemeği telaşı arasında kaynamış ve sonunda dibi tutmuş “efsane aşk” ın tüm zamanlarda, tüm tanıdıklığıyla “ille de var” lığı hatırlatılıyor.


 
İ.B.B. ŞEHİR TİYATROLARI / EKİM 2009



 
DEFTER  
 
 
GÖSTERİMDEKİLER  
 



ALEMDAR

İSTANBUL EFENDİSİ







 
ARŞİV  
 






 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol